Nazwa projektu: Kompleksowy projekt adaptacji lasów i leśnictwa do zmian klimatu – mała retencja oraz przeciwdziałanie erozji wodnej na terenach nizinnych – kontynuacja (MRN3)

Podmioty realizujące projekt:

• Beneficjent: Państwowe Gospodarstwo Leśne Lasy Państwowe reprezentowane przez CKPŚ
• 151 nadleśnictw z terenu 17 Regionalnych Dyrekcji Lasów Państwowych
• Partnerzy projektu: Uniwersytet Przyrodniczy w Poznaniu, Uniwersytet im. Adama Mickiewicza w Poznaniu, Centrum Ochrony Mokradeł

Okres realizacji:

2024-2028

Cel główny projektu:

Wzmocnienie odporności nizinnych ekosystemów leśnych na zagrożenia związane ze zmianami klimatu poprzez realizację do końca 2028 r. kompleksowych działań retencyjnych i przeciwerozyjnych ukierunkowanych na zapobieganie powstawaniu lub minimalizację negatywnych skutków naturalnych zjawisk/ procesów klimatycznych takich jak susze i pożary, powodzie i podtopienia, intensywne lub długotrwałe opady atmosferyczne, ekstremalne przepływy wód w korytach, spływy powierzchniowe, niszczące działanie wód wezbraniowych.

Cele szczegółowe:

• Rozwój systemów małej retencji poprzez wykonanie obiektów i kompleksowych zadań gromadzących wodę do końca 2028 r.
• Rozwój systemów związanych z przeciwdziałaniem zbyt intensywnym spływom powodującym nadmierną erozję wodną na terenach nizinnych poprzez wykonanie obiektów do końca 2028 r.

W Projekcie wyznaczono również dodatkowe cele związane z działaniami edukacyjnymi oraz monitoringiem tj.:

• Wzrost wiedzy nt. wpływu małej retencji wodnej na środowisko poprzez opracowanie metodologii oceny wpływu na podstawie monitoringu środowiska wybranych zadań do 2028 r.
• Zwiększenie efektywności działań w zakresie adaptacji do zmian klimatu poprzez opracowanie dobrych praktyk realizacji działań retencyjnych do końca roku 2028.
• Podniesienie świadomości ekologicznej społeczeństwa poprzez realizację wydarzeń edukacyjnych dla min. 800 uczestników do końca 2028 r.

Planowane działania:

W ramach projektu będą realizowane inwestycje łączące przyjazne środowisku metody techniczne i biotechniczne, obejmujące m.in.:

• budowę, rozbudowę, przebudowę, odbudowę zbiorników małej retencji oraz zbiorników suchych;
• budowę, rozbudowę, przebudowę, odbudowę małych urządzeń piętrzących oraz gromadzących wodę w szczególności zastawek, progów, przetamowań koryt, przepustów z piętrzeniem, zastosowanych w celu spowolnienia odpływu wód powierzchniowych i/lub stworzenia tzw. retencji korytowej oraz rozlewisk;
• renaturyzację siedlisk podmokłych w szczególności poprzez podniesienie poziomu wód i ich stabilizację;
• przebudowę, rozbudowę lub rozbiórkę obiektów niedostosowanych do wód wezbraniowych lub zastąpienie ich innym rodzajem budowli komunikacyjnej, ale także budowę nowych obiektów w celu zabezpieczenia koryta oraz ochronę jakości wód (przede wszystkim mostów, przepustów, brodów);
• zabezpieczenie obiektów infrastruktury leśnej przed skutkami nadmiernej erozji wodnej związanej z nawalnymi opadami (m.in. kaszyce, narzut kamienny, umocnienia skarp);
• unaturalnianie koryt poprzez odtwarzanie naturalnej geometrii i trasy (remeandrowanie cieków naturalnych, meandrowanie rowu), tworzenie zróżnicowanych siedlisk w korycie np. układ bystrze-ploso oraz odtwarzania terenów zalewowych.

Projekt stanowi kontynuację działań realizowanych przez Lasy Państwowe w ramach projektów współfinansowanych z Programu Operacyjnego Infrastruktura i Środowisko 2007-2013 i 2014-2020.

Planowane rezultaty projektu:

W projekcie planuje się wykonanie łącznie 1030 sztuk obiektów i kompleksowych zadań (wskaźnik produktu), osiągnięcie pojemności obiektów małej retencji o wartości 7 065,2 tys. m³ oraz osiągnięcie objętości obiektów małej retencji w wartości 5 700 tys. m³ (wskaźnik rezultatu).
Ponadto dodatkowym wskaźnikiem realizacji projektu będzie podniesienie świadomości ekologicznej społeczeństwa poprzez organizację wydarzeń edukacyjnych dla min. 800 uczestników.

Planowana wartość projektu:

• Całkowity koszt realizacji projektu: 511 560 000 zł
• Kwota wydatków kwalifikowalnych: 405 670 000 zł
• Kwota dofinansowania z UE: 323 359 557 zł

***

Nazwa projektu: "Kompleksowy projekt adaptacji lasów i leśnictwa do zmian klimatu – zapobieganie, przeciwdziałanie oraz ograniczanie skutków zagrożeń związanych z pożarami lasów"

Nazwa projektu: "Kompleksowy projekt adaptacji lasów i leśnictwa do zmian klimatu – zapobieganie, przeciwdziałanie oraz ograniczanie skutków zagrożeń związanych z pożarami lasów"

Okres realizacji: 2016-2023 r.

Cel projektu: zmniejszenie negatywnych skutków wywoływanych przez pożary w lasach oraz sprawne lokalizowanie źródła zagrożenia i minimalizowanie strat, a w dalszej perspektywie – zmniejszenie średniej powierzchni pożarów i rozszerzenie obserwacji obszarów leśnych, szczególnie w nadleśnictwach zakwalifikowanych do I kategorii zagrożenia pożarowego.

Cele uzupełniające:
•    rozszerzenie obserwacji obszarów leśnych,
•    szybsze i bardziej precyzyjne określenie miejsca powstania pożaru,
•    dokładniejsze prognozowanie zagrożenia pożarowego na podstawie danych meteorologicznych,
•    skrócenie czasu dotarcia jednostek LP na miejsce pożaru.

Dofinansowanie zostało przeznaczone na:

• rozwój i modernizację systemów wczesnego ostrzegania i prognozowania zagrożeń, w tym:
  • budowę i modernizację dostrzegalni pożarowych (138 szt.)
  • zakup nowoczesnego sprzętu umożliwiającego lokalizację i wykrywanie pożarów (183 szt.)
  • doposażenie punktów alarmowo-dyspozycyjnych (PAD) (42 szt.)
  • budowę stacji meteorologicznych (12 szt.)
• wsparcie techniczne systemu ratowniczo-gaśniczego na wypadek wystąpienia pożarów lasów, w tym:
  • zakup samochodów patrolowo-gaśniczych (67 szt.)

Realizacja projektu przyczyniła się między innymi do:

• zwiększenia odporności lasów na klęski żywiołowe takie jak pożary, którymi zagrożenie wzrasta wraz z ocieplaniem się klimatu,
• podniesienia efektywności systemu wczesnego ostrzegania o pożarach w Lasach Państwowych,
• zwiększenia powierzchni leśnych objętych monitoringiem oraz skrócenia czasu wykrycia zagrożenia i reagowania
• ograniczenia zasięgu pożarów i negatywnych skutków z nimi związanych (np. zubożenie gleby, zniszczenie ekosystemu i zamieszkujących go organizmów, straty materialne),
• poprawy ochrony przeciwpożarowej na obszarach sąsiadujących z terenami administrowanymi przez LP, np. parków narodowych czy terenach zamieszkanych (wpływ na bezpieczeństwo mieszkańców i turystów),
• ograniczenia emisji CO₂ w wyniku zmniejszenia liczby oraz zasięgu pożarów.

Wartość projektu

Całkowity koszt realizacji projektu: 88 029 674,40 zł

Kwota wydatków kwalifikowalnych: 59 472 181,08 zł

Kwota dofinansowania z funduszy europejskich: 50 551 353,92 zł

Zakres realizacji Projektu na terenie Nadleśnictwa Kup:

W ramach realizacji projektu  na terenie Nadleśnictwa Kup wybudowano nową dostrzegalnie przeciwpożarową oraz zakupiono sprzętu do lokalizacji pożarów.  Nowa dostrzegalnia zlokalizowana jest w leśnictwie Ładza,  w miejscu starej metalowej.  

Całkowity koszt realizacji zadań: 584 083,54 zł.

Wydatki kwalifikowalne: 450 181,87 zł.

Dofinansowanie: 382 654,59 zł.

Nazwa projektu: Kompleksowy projekt adaptacji lasów i leśnictwa do zmian klimatu – mała retencja oraz przeciwdziałanie erozji wodnej na terenach nizinnych

Zrealizowany w ramach Programu Operacyjnego Infrastruktura i Środowisko 2014-2020 działanie 2.1 Adaptacja do zmian klimatu z zabezpieczeniem i zwiększeniem odporności na klęski żywiołowe, w szczególności katastrofy naturalne odraz monitoring środowiska

Okres realizacji: 2016-2023 r.

Beneficjent: Państwowe Gospodarstwo Leśne Lasy Państwowe
przy wsparciu Centrum Koordynacji Projektów Środowiskowych jako jednostki realizującej projekt (JRP)

Cel projektu: wzmocnienie odporności na zagrożenia związane ze zmianami klimatu w nizinnych ekosystemach leśnych.

Cele uzupełniające:
•    odbudowa cennych ekosystemów naturalnych, a tym samym pozytywny wpływ na ochronę różnorodności biologicznej;
•    ocena skutków przyrodniczych wykonywanych zadań realizowana poprzez prowadzenie monitoringu porealizacyjnego wybranych zadań adaptacyjnych.

Podejmowane działania były ukierunkowane na zapobieganie powstawaniu lub minimalizację negatywnych skutków zjawisk naturalnych takich jak: niszczące działanie wód wezbraniowych, powodzie i podtopienia, susza i pożary.

W ramach projektu realizowane zostały inwestycje związane z:
•    budową, przebudową, odbudową i poprawą funkcjonowania zbiorników małej retencji, wraz z niezbędną infrastrukturą umożliwiającą czerpanie wody do celów przeciwpożarowych przez jednostki PSP;
•    budową, przebudową, odbudową i poprawą funkcjonowania małych urządzeń piętrzących w celu spowolnienia odpływu wód powierzchniowych oraz ochrony gleb torfowych;
•    adaptacją istniejących systemów melioracyjnych do pełnienia funkcji retencyjnych z zachowaniem drożności cieku dla ryb;
•    przeciwdziałaniem nadmiernej erozji wodnej – np. poprzez zabezpieczanie brzegów i stoków;
•    przebudową i rozbiórką obiektów hydrotechnicznych niedostosowanych do wód wezbraniowych (mostów, przepustów, brodów).

O oddziaływaniu obiektów retencyjnych decyduje nie ich wielkość, ale liczba urządzeń w zlewni, co przekłada się na ich efektywność na dużą skalę. Budowane były w większości małe obiekty/budowle o prostej konstrukcji z zastosowaniem materiałów naturalnych. Ponieważ obiekty te spełniają głównie funkcje ekologiczne – z założenia są przyjazne dla środowiska. Wszystkie projektowane budowle zostały dostosowane do lokalnych warunków przyrodniczo-krajobrazowych, w tym w taki sposób, aby umożliwić swobodne przemieszczanie się organizmów wodnych.

Za najistotniejszy, mierzalny efekt projektu uznano przede wszystkim retencjonowanie wody. Nie mniej ważny jest również wpływ małej retencji na ochronę przyrody: zbiorniki powstałe w ramach projektu nie tylko przyczyniają się do poprawy bilansu wodnego i uwilgotnienia siedlisk leśnych, lecz także stały się ważną ostoją wodnej fauny i flory, służą jako wodopoje dla leśnych zwierząt i pełnią funkcje biofiltrów.

Osiągnięte wskaźniki:

• objętość retencjonowanej wody: 2 544 674,61 mln m³
• pojemność obiektów małej retencji: 3 985 194,74 mln m³
• liczba obiektów piętrzących wodę lub spowalniających jej odpływ: 1 349 szt.

Wartość projektu

Całkowity koszt realizacji projektu: 246 495 660,08 zł

Kwota wydatków kwalifikowalnych: 191 222 163 zł

Kwota dofinansowania z funduszy europejskich: 162 538 838,55 zł

Zakres realizacji Projektu na terenie Nadleśnictwa Kup:

W ramach realizacji projektu małej retencji na terenie Nadleśnictwa Kup wykonano działania pn. „Przebudowa 2 szt. przepustów w leśnictwie Lubienie".

Wykonano 2 przepusty eliptyczne o długości 6 m każdy. Nowe przepusty stanowią między innymi korytarz ekologiczny dla organizmów wodnych.

Koszt realizacji projektu na terenie Nadleśnictwa Kup wynosi: 95 000 PLN.

1. Mapa całego projektu PPOŻ- link.

2. Mapa nadleśnictw RDLP w Katowicach realizujących projekt PPOŻ -link.

***

„Odtwarzanie potencjału produkcji leśnej zniszczonego przez katastrofy oraz wprowadzanie instrumentów zapobiegawczych"

  Nasze Nadleśnictwo bierze udział w  projekcie „Odtwarzanie potencjału produkcji leśnej zniszczonego przez katastrofy oraz wprowadzanie instrumentów zapobiegawczych" realizowanym w ramach Programu Rozwoju Obszarów Wiejskich na lata 2007-2013.

    W ramach projektu (wg schematu II - "Wprowadzanie elementów zapobiegawczych na terenach zaliczonych do dwóch najwyższych kategorii zagrożenia pożarowego") realizowane będą działania których celem jest wzmocnienie systemu ochrony przeciwpożarowej lasów Nadleśnictwa Kup poprzez przebudowę w połączeniu z modernizacją dojazdów pożarowych nr 34 w leśnictwie Kaniów oraz nr 9 w leśnictwie Brynica. Powierzchnia lasów objętych operacją to 3407,02 ha a długość dróg leśnych objętych operacją wynosi 1,52 km. Planowany termin zakończenia prac ustalono na grudzień 2014r. 

    Szczegółowe informacje związane z projektem można znaleźć na stronie internetowej Agencji Restrukturyzacji i Modernizacji Rolnictwa  http://www.arimr.gov.pl.